Tarix bu günün güzgüsü olduğu kimi, bu gün baş verən olaylar da onun bir çox gizli və qaranlıq səhifələrinə işıq salır. Yüz illər boyu millətin başına gələn faciələrin iç və dış səbəbkarları adını və rəngini dəyişmiş şəkildə bu gün də yaşamaqdadır. Son iki əsrdə Azərbaycan xalqı işğal, soyqırım, köçürmə, repressiya, milli dəyərlərinin əlindən alınması, mənəvi aşınma kimi, bəlkə də heç bir xalqın görmədiyi zülmlərdən keçib. «Akademikin son əsəri» Azərbaycan xalqının üzləşdiyi yeni bir fiziki və mənəvi repressiyaya — genetik savaşa həsr edilib. Tarixçi alimin taleyi araşdırdığı tarixlərin bir parçasıdır. Son otuz ilin olayları ilə bağlı zəngin informasiya ilə yüklənməsi əsərin başlıca özəlliklərindəndir.